Na wstępie warto uzasadnić dlaczego w Polskim Banku Komórek Macierzystych zdecydowaliśmy się na wprowadzenie do oferty usługi bankowania łożyska.
Łożysko jest doskonałym źródłem komórek mezenchymalnych (MSC), ponieważ:
1. jest łatwo dostępne
2. jest to młody materiał bez wpływu czynnników środowiskowych
3. jego pobranie jest nieinwazyjne
MSC z łożyska mają możliwość przekształcania się w różne linie komórkowe: od komórek progenitorowych serca, poprzez miocyty, adipocyty, osteoblaty, neurony po komórki wytwarzające insulinę i hapatocyty. Tak jak wszystkie komórki MSC, mają one zastosowanie w medycynie regeneracyjnej.
Dodatkowe zalety MSC z łożyska.
W porównaniu ze sznurem, MSC z łożyska wykazują:
1. większą zdolność proliferacji
2. dłuższą żywoność
3. większy potencjał różnicowania
Bankowanie MSC z dwóch źródeł.
Bankowanie obu tkanek popłodu będących źródłem MSC (ze sznura pępowinowego i z łożyska) ma głęboki sens.
Po pierwsze: maksymalizujemy liczbę komórek, a więc otrzymujemy więcej MSC po mniejszej liczbie podziałów. Osiągamy dzięki temu kilka korzyści:
1. mając produkt lepszej jakości osiągamy lepszy spodziewany efekt terapeutyczny
2. skracamy czas hodowli, co jest szczególnie istotne przy chorobach o ostrym przebiegu
3. uzyskujemy większą dawkę, co jest potrzebne dla pacjentów o dużej masie ciała
Po drugie: mamy możliwość różnicowania rodzaju komórek do zastosowania w zależności od celów terapeutycznych, czyli korzyść jest taka, że w zależności od wskazania lekarz będzie mógł wybrać MSC z optymalnego źródła
MSC z łożyska w badaniach.
Na modelach zwierzęcych wykazano skuteczność MSC z łożyska w wielu wskazaniach, np. w zawale mięśnia sercowego, cukrzycy typu 1, ostrym uszkodzeniu nerek, ostrym uszkodzeniu wątroby, marskości wątroby, włóknieniu wątroby, włóknieniu płuc, udarze niedokrwiennym mózgu, chorobie Alzheimera, uszkodzeniu rdzenia kręgowego, uszkodzeniu kości przez zmianę nowotworową.Trwają badania kliniczne nad zastosowaniem komórek MSC z łożyska w różnych wskazaniach, m.in. choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi, udar niedokrwienny mózgu, zwyrodnienie stawów, choroba Leśniowskiego-Crohna czy zaburzenia erekcji.
Mechanizm działania MSC.
Skuteczność MSC przypisuje się ich pięcu mechanizmom działania:
1. Różnicowanie w inne komórki
Różnicowanie komórek macierzystych odnosi się do procesu, w którym komórki macierzyste przekształcają się w bardziej wyspecjalizowane komórki, które pełnią określone funkcje w organizmie. Mechanizm różnicowania się MSC może być zainicjowany przez różnorodne sygnały środowiskowe np. cytokiny. Te sygnały mogą wpływać na ekspresję genów w komórkach macierzystych, prowadząc do ich specjalizacji w określonych kierunkach rozwojowych.
2. Działanie parakrynne
Działanie parakrynne polega na tym, że MSC wydzielają różnorodne czynniki biologiczne, takie jak np. cytokiny i czynniki wzrostu, które wpływają na inne komórki w otoczeniu, bez konieczności bezpośredniego kontaktu komórkowego. Te czynniki mogą mieć wpływ na funkcje innych komórek, takie jak komórki immunologiczne, komórki zapalne, komórki śródbłonka i komórki tkanki, a także na procesy zapalne, naprawcze i regeneracyjne. Mówi się, że mają zdolność do oddziaływania na mikrośrodowisko tkankowe.
Działanie parakrynne MSC może mieć wiele efektów terapeutycznych, np.:
- Modulacja odpowiedzi immunologicznej: MSC mogą zmniejszać odpowiedź zapalną poprzez hamowanie aktywacji limfocytów T, indukowanie tolerancji immunologicznej oraz zmniejszanie produkcji cytokin prozapalnych.
- Promowanie regeneracji tkanek: MSC mogą stymulować migrację, proliferację i różnicowanie się komórek macierzystych endogennych, przyczyniając się do naprawy uszkodzonych tkanek.
- Przeciwdziałanie apoptozie: MSC mogą chronić komórki przed śmiercią komórkową poprzez wydzielanie czynników przeciwzapalnych i antyapoptotycznych.
- Antyfibrotyczne działanie: MSC mogą hamować proces włóknienia poprzez regulację aktywności fibroblastów.
3. Fuzja
Fuzja komórkowa jest procesem, w którym dwie lub więcej komórek łączy się ze sobą, tworząc jedną wielojądrową komórkę. MSC mogą łączyć się z uszkodzonymi lub martwymi komórkami w tkankach poprzez fuzję, co może prowadzić do zastąpienia utraconych lub uszkodzonych funkcji tych komórek.
4. Transfer organelli i molekuł przez nanotunele (TNT)
MSC wykazują zdolność do tworzenia nanotuneli między sobą a komórkami w otoczeniu, co umożliwia im transferowanie organelli i czynników sygnałowych, takich jak mitochondria, mikroRNA, białka i inne molekuły biologiczne. Ten transfer może wpływać na funkcje komórek docelowych poprzez regulację procesów komórkowych, takich jak metabolizm, proliferacja, różnicowanie i odpowiedź immunologiczna. Transfer organelli przez nanotunele może mieć wiele efektów terapeutycznych, w tym: naprawa uszkodzonych mitochondriów, regulacja odpowiedzi immunologicznej czy poprawa regeneracji tkanek.
5. Transfer molekuł przez exosomy
MSC wykazują zdolność do wydzielania exosomów, które mogą zawierać różne czynniki terapeutyczne. Te exosomy mogą następnie być pobierane przez inne komórki w otoczeniu, co prowadzi do przekazywania ich zawartości i wywoływania efektów terapeutycznych. Mechanizm transferu molekuł w exosomach przez MSC obejmuje następujące kroki:Wydzielanie exosomów:
- MSC wydzielają exosomy poprzez pączkowanie błon komórkowych, co prowadzi do powstania małych pęcherzyków zawierających różnorodne czynniki biologiczne.
- Przekazanie exosomów do komórek docelowych: Exosomy są uwalniane do otoczenia przez MSC i mogą być pobierane przez inne komórki, takie jak komórki tkanek uszkodzonych lub komórki układu odpornościowego.
- Oddziaływanie z komórkami docelowymi: Po pobraniu exosomów przez komórki docelowe, zawarte w nich czynniki mogą wpływać na funkcje komórek poprzez regulację ekspresji genów, sygnalizację komórkową i inne mechanizmy.
Efekty transferu molekuł w exosomach przez MSC mogą być różnorodne i obejmować modulację odpowiedzi immunologicznej, stymulację regeneracji tkanek, przeciwdziałanie procesom zapalnym, oraz inne korzystne działania terapeutyczne.
W PBKM od lat zapewniamy naszym klientom innowacyjne rozwiązania w dziedzinie komórek macierzystych. Naszą misją jest zapewnienie dostępu do innowacyjnego leczenia z pozyskanych komórek macierzystych do ratowania życia i zdrowia. Rozszerzenie naszej oferty o możliwość bankowania łożyska stanowi kolejny krok w realizacji tej misji.
Oceń artykuł: