Morfologia w ciąży- dlaczego jest ważnym badaniem?

Morfologia w ciąży- normy

Wśród parametrów zaliczanych do morfologii krwi znajdują się m.in.: liczba białych i czerwonych krwinek, płytek krwi, średnia objętość krwinki czy też średnie stężenie hemoglobiny w krwince. W trakcie trwania ciąży w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian przystosowujących ciało przyszłej mamy do zapewnienia dziecku jak najlepszego rozwoju w czasie tych 9 miesięcy. Zwiększa się objętość krwi krążącej co prowadzi do zmniejszenia wartości hematokrytu. Stan ten określa się jako fizjologiczna niedokrwistość ciężarnych, które towarzyszy średnia hemoglobina około: 12,5 g/dl. Niższe wartości niż 11 g/dl mają inną przyczynę i najczęściej związane są z niedoborem żelaza i wymagają odpowiedniego leczenia. W czasie ciąży wzrasta liczba erytrocytów we krwi, a liczba płytek krwi spada. Z powodu fizjologicznych zmian w morfologii krwi kobiet ciężarnych, wyniki zawsze powinny być oceniane przez lekarza ginekologa.

Morfologia w ciąży- kiedy?

Każda kobieta ciężarna powinna mieć zbadaną morfologię co najmniej 5 razy w ciąży. Ginekolog pierwszy raz zleca jej wykonanie w czasie pierwszej wizyty kobiety w ciąży, najczęściej przed 10. tygodniem. Kolejne badania morfologii krwi zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia powinny być wykonane:

• między 15. a 20. tygodniem
• między 27. a 32. tygodniem
• między 33. a 37. tygodniem
• między 38. a 39. tygodniem

Często lekarze zlecają badanie morfologii krwi na każdej wizycie w czasie ciąży, aby mieć aktualne wyniki i w razie jakichkolwiek odchyleń od normy, móc zareagować i wprowadzić leczenie, np. w przypadku niedokrwistości zlecić żelazo lub w przypadku objawów infekcji i wysokiej liczby leukocytów zastosować  antybiotykoterapię.

Morfologia w ciąży- jak się przygotować?

Kobieta ciężarna na badanie krwi zgłasza się do wybranego punktu pobrań lub przychodni. W wielu tego typu miejscach krew można pobrać tylko w godzinach porannych. Sama morfologia nie musi być wykonywana na czczo, ale czasami razem z nią badana jest także np. glikemia (poziom cukru we krwi), przed którą nie wolno nic jeść, dlatego najlepiej jeśli kobieta przyjdzie do przychodni przed śniadaniem i będzie na czczo. Warto także skontaktować się z wybranym punktem i upewnić się, jak należy przygotować się do danego badania.

Morfologia w ciąży- anemia

Anemię w ciąży rozpoznaje się, gdy stężenie hemoglobiny wynosi poniżej 11g/dl. Najczęstszą przyczyną niedokrwistości w czasie ciąży jest niedobór żelaza. W czasie trwania ciąży zapotrzebowanie na ten pierwiastek wzrasta, stąd zwiększa się ryzyko anemii. Zgodnie z obecnymi rekomendacjami PTGiP suplementować żelazo w ciąży powinny kobiety, u których stwierdzono niedokrwistość lub, które mają niski poziom ferrytyny we krwi, a nie jak przed laty każda kobieta ciężarna.

Morfologia w ciąży- małopłytkowość

W przypadku zbyt niskiej liczby płytek krwi, zawsze należy wykluczyć tzw. małopłytkowość rzekomą, wynikającą z aglutynacji płytek. W związku z tym, w przypadku niskiej liczby płytek, krew pobiera się ponownie, tym razem do probówki zawierającej heparynę lub cytrynian sodu (a nie EDTA, jak zazwyczaj). Jeśli zostanie wykluczona małopłytkowość rzekoma, najczęstszą przyczyną zbyt niskiej liczby płytek krwi jest małopłytkowość ciężarnych oraz pierwotna małopłytkowość immunologiczna.

Wykonanie morfologii krwi pod koniec ciąży jest niezbędne, jeśli kobieta planuje rodzić ze znieczuleniem lub ma mieć wykonane planowe cięcie cesarskie. Wynik morfologii jest potrzebny lekarzom, aby sprawdzić czy nie ma przeciwwskazań do wykonania znieczulenia podpajęczynówkowego lub zewnątrzoponowego. Płytki krwi wynoszące mniej niż 100 tys/mm³ stanowią bowiem przeciwwskazanie do wykonania blokady centralnej.

Morfologia w ciąży- podwyższone leukocyty

Podwyższona liczba leukocytów (leukocytoza) pojawia się w przebiegu toczącego się zapalenia m.in. infekcji wewnątrzmacicznej. Należy jednak pamiętać, że sama ciąża predysponuje do podwyższonych leukocytów, więc nie ma powodu do zmartwień, gdy ich wartość jest nieznacznie wyższa od normy, która w ciąży wynosi 10-15 tys/ul. W przypadku, gdy leukocyty są bardzo podwyższone, niezbędne jest wykonanie dodatkowych badań np. badania ogólnego moczu. Często leukocytozie towarzyszą objawy infekcji u kobiety, takie jak gorączka.

Przeczytaj również: Leukocyty w moczu w ciąży