Baby blues – jak sobie z nim radzić?

Syndrom baby blues – co to?

Baby blues, czyli tzw. smutek poporodowy, pojawia się u ponad 85% kobiet, które urodziły dziecko. Najczęściej pojawia się około 3-5. dnia połogu i znika w ciągu kolejnych kilkunastu dni. Związany jest on z nową rolą kobiety, obowiązkami, a także obawami z tym związanymi. Baby blues mija samoistnie i nie wymaga leczenia. Jeśli zaś objawy utrzymują się dłużej, może być to depresja poporodowa, która ma poważniejszy przebieg i konsekwencje. Niezbędna jest też w jej przypadku pomoc psychologiczna. Co ciekawe, według badań brytyjskich urodzenie dziecka zwiększa szesnastokrotnie prawdopodobieństwo wystąpienia problemów emocjonalnych. Zdaniem psychiatrów natomiast poród i połóg to otwarte wrota do zaburzeń psychicznych.

Przyczyny baby blues

Przyczyny zarówno baby blues, jak i depresji poporodowej, nie są do końca poznane. Wśród możliwych wymienia się m.in. przyczyny hormonalne związane ze spadkiem progesteronu oraz zmianami poziomu oksytocyny, prolaktyny czy endorfin w organizmie kobiety. Ponadto na przygnębienie poporodowe wpływają dolegliwości związane z okresem połogu, ból oraz problemy z laktacją np. nawał pokarmu. Poza tym kobietom dokucza ciągłe zmęczenie oraz niewsypanie, które też ma bardzo duży wpływ na obniżenie ich nastroju. Objawy nasilają się również w przypadku braku wsparcia bliskich osób, a także, gdy ciąża była nieplanowana lub kobieta jest bardzo młoda.

Objawy baby blues – jakie odczucia towarzyszą mamie?

W czasie baby blues kobieta odczuwa najczęściej:

• obniżenie nastroju i płaczliwość,
• smutek i przygnębienie,
• zaburzenia snu,
• rozdrażnienie i chwiejność emocjonalna,
• niemożność odczuwania radości,
• napięcie psychiczne,
• poczucie winy,
• pogorszenie koncentracji i uwagi.

Ponadto kobiety po porodzie cierpiące na zły stan emocjonalny wątpią w swoje umiejętności rodzicielskie oraz martwią się, że nie dadzą sobie rady z nowymi obowiązkami. Mają bowiem poczucie bycia złą mamą. Poza huśtawką nastrojów pojawić mogą się bóle głowy i uczucie ciągłego zmęczenia.

Jak przetrwać baby blues?

Dla kobiety po porodzie niezwykle ważne jest wsparcie ze strony najbliższych oraz ich obecność. Pomoc kogoś bliskiego może istotnie zmniejszyć objawy związane z baby blues. Tata dziecka, dziadkowie czy przyjaciele mogą odciążyć kobietę i zająć się dzieckiem, kiedy mama chce odpocząć. Kobieta mimo natłoku nowych obowiązków nie powinna zapominać o sobie i swoich własnych potrzebach, takich jak odpoczynek, spacer, regularne posiłki i sen. Poza tym warto nie być dla siebie zbyt surową i dać sobie przyzwolenie na smutek czy płacz. Wielu kobietom pomaga również rozmowa z innymi mamami, dzielenie się tym, co czują i jakie są ich obawy związane z nową rolą. Świadomość, że baby blues jest normalnym stanem dotykającym większość kobiet po porodzie, ułatwia przejście przez ten wymagający czas.

Oprócz tego w tym czasie warto zrezygnować z korzystania z mediów społecznościowych. Choć niektóre profile w sieci w sposób szczery obrazują to, jak wygląda macierzyństwo, to niestety większość z nich bombarduje użytkowników nierealistycznym spojrzeniem na ten proces. To z kolei tworzy w świeżo upieczonej mamie uczucie bezradności oraz przyczynia się do zaniżenia jej samooceny i poczucia własnej wartości. Dodatkowo zdarza się, że zaczyna ona obwiniać swoje dziecko, a w jej głowie pojawiają się myśli, takie jak np. “dlaczego mój maluch jest aż tak problematyczny?”. Należy pamiętać, że słaba organizacja czasu i brak chęci do wykonywania wielu obowiązków naraz w okresie połogu to normalna sprawa, która dotyczy większości kobiet i nie jest to wina ani mamy, ani jej pociechy.

Smutek poporodowy u mężczyzn – czy panowie też cierpią na baby blues?

Gorsze samopoczucie po narodzinach dziecka to dolegliwość przypisywana głównie mamom, niemniej baby blues pojawia się również u niektórych mężczyzn, szczególnie tych młodych. Zakłada się, że dotyczy on około 5-10 procent panów, dlatego też ich zaburzenia są często niezauważalne. Przyczyny tego zjawiska u ojców leżą w zmianach zachodzących na tle warunków codziennego życia. Oni bowiem także zmagają się z myślami na temat swojego postępowania wobec dziecka, cierpią na deficyt snu, czują się przepracowani oraz mają wrażenie, że ich relacje z partnerką uległy pogorszeniu w czasie połogu. Ten stan może zamienić się w depresję, która wymaga już profesjonalnej interwencji specjalisty.

Baby blues a depresja poporodowa

Baby blues dotyka większość kobiet po porodzie i mija samoistnie po około 2 tygodniach. Jeżeli objawy tej dolegliwości utrzymują się po tym czasie, wówczas u mamy diagnozuje się przeważnie depresję poporodową. W przebiegu tej choroby, w przeciwieństwie do baby blues, u kobiety pojawić mogą się myśli rezygnacyjne, a nawet samobójcze. Warto wiedzieć, że lekarz, stawiając rozpoznanie, musi odróżnić depresję poporodową od innych zaburzeń psychicznych, takich jak m.in. psychoza poporodowa czy hipomania poporodowa. Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 depresji poporodowej przydzielany jest najczęściej kod F53 — zaburzenia psychiczne związane z połogiem, występujące w ciągu pierwszych sześciu tygodni po porodzie, niesklasyfikowane gdzie indziej. Czasem zdarza się, że przydziela się kod określający zaburzenia nastroju: F30–F39, co zależy od samopoczucia kobiety.

Zwiększone ryzyko wystąpienia depresji poporodowej występuje u pacjentek, które miały depresję (także poporodową) w przeszłości lub inną chorobę psychiczną, zaszły w niechcianą ciążę czy borykały się z zaburzeniami lękowymi bądź stresem pourazowym.

Długo utrzymujące się niepokojące symptomy wymagają konsultacji z psychologiem. W wielu przypadkach psychoterapia jest wystarczająca, ale czasami niezbędne jest też włączenie leczenia farmakologicznego. Niezwykle ważne jest, aby młoda mama wraz z jej bliskimi w porę zauważyła niepokojące dolegliwości i zgłosiła się po pomoc do specjalisty. Objawy związane z depresją poporodową mogą bowiem przyczynić się do poważnych konsekwencji, w tym targnięcia się na własne życie – co świetnie obrazuje film „Łapiąc oddech” reżyserii Amy Koppelman.

FAQ:

• Baby blues – co to i kiedy mamy z nim do czynienia?

Dolegliwość ta pojawia się tuż po porodzie. Baby blues jest zespołem objawów, które przyczyniają się do pogorszenia samopoczucia mamy. Mowa tutaj o takich symptomach jak m.in. wahania nastroju, przygnębienie czy niemożność odczuwania radości. Co ciekawe, na omawianą przypadłość cierpią nie tylko mamy, ale i również młodzi ojcowie.

• Jakie przyczyny wiążą się z baby bluesem?

Etiologia baby bluesa nie jest do końca poznana, niemniej w większości przyczyną są zmiany poziomu hormonów, np. estrogenów, oksytocyny, prolaktyny czy endorfin. Ponadto zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet, powodem rozwoju tej przypadłości są diametralne zmiany zachodzące w ich życiu oraz natrętne myśli na temat rodzicielstwa.

• Jak poradzić sobie z baby bluesem?

Stres związany z narodzinami dziecka jest normalną sprawą i warto mieć to na uwadze. Młoda mama potrzebuje wówczas regeneracji – kiedy dziecko śpi, powinna zająć się przede wszystkim wydajnym odpoczynkiem. Warto także, aby mówiła o swoich emocjach i poszukała wsparcia ze strony najbliższych, którzy pomogą jej w opiece nad dzieckiem.