18. tydzień ciąży – w oczekiwaniu na pierwsze ruchy dziecka

18. tydzień ciąży – który to miesiąc?

Tydzień 18. to prawie połowa ciąży. Rozpoczyna się właśnie 5. miesiąc, w którym dziecko nadal będzie bardzo intensywnie rosło. Od 18. tygodnia można przeprowadzać badania ultrasonograficzne (USG) połówkowe. Przyszła mama może oczekiwać informacji o płci dziecka, choć jednoznaczną ocenę lekarz wydaje zazwyczaj około 19.–20. tygodnia, kiedy płód będzie miał w pełni wykształcone narządy płciowe.

Ciało w 18 tygodniu ciąży – jak wygląda brzuch przyszłej mamy i co się w nim dzieje?

W 18. tygodniu ciąży dno macicy niemalże dochodzi do pępka, a brzuch staje się coraz bardziej widoczny. Kobiecie jeszcze udaje się go ukryć pod luźnymi ubraniami, natomiast za chwilę nie będzie to już możliwe. Warto zdawać sobie sprawę, że u niektórych pań brzuch może być mniejszy – jest to bowiem kwestia indywidualna. Masa dziecka wynosi w tej chwili około 190 g, jego długość to 14 cm. Maluch swoim rozmiarem przypomina paprykę lub granat.

Na tym etapie w macicy robi się coraz mniej miejsca, dlatego przyszła mama (wieloródka) zaczyna odczuwać ruchy dziecka. Wcześniej mogła czuć jedynie ruchy w postaci delikatnego łaskotania, natomiast z 18 tygodniem ciąży stają się one coraz intensywniejsze: maluch zaczyna kopać i trenuje fikołki. Jest także coraz bardziej wyczulony na nacisk wód płodowych. Kopnięciem potrafi okazać niezadowolenie ze zbyt dużego ucisku (np. wywołanego przez ubranie mamy). W dodatku maluch przejawia pewien dobowy rytm, co można wyczuć po jego ruchach – w pewnych porach dniach jest wyjątkowo ruchliwe, a w innych nie wykazuje żadnej aktywności, gdyż prawdopodobnie śpi.

Jak wygląda dziecko w 18 tygodniu ciąży?

Dziecko w 18. tygodniu ciąży ma coraz lepiej rozwinięte zmysły. Słyszy ono bicie serca, ruchy jelit, a nawet przepływ krwi. Jego ciało również rozwija się dynamicznie. Pokrywa je specjalna maź płodowa, która pełni funkcje ochronne, oraz meszek (lanugo).

Pod skórą (nadal dość powoli) odkłada się tłuszcz. Skóra maluszka ciągle jest przezroczysta. Uformowane są rączki i stópki. Na palcach pojawiają się linie papilarne. Podczas badania USG w 18. tygodniu ciąży można zobaczyć, jak dziecko robi minki.

Najważniejsze organy stale się rozwijają i potrzeba jeszcze trochę czasu, aby się całkowicie ukształtowały. Niemniej jednak nie ma powodu do zmartwień – mają na przecież jeszcze około 20 tygodni.

Rozwój dziecka – mielinizacja i kształtowanie mózgu

Bardzo dynamicznie rozwija się mózg płodu. Na początku 5. miesiąca wokół włókien nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym powstaje tzw. osłonka tłuszczowa (mielina). Za jej pośrednictwem możliwe jest przewodzenie impulsów nerwowych, przekładające się na inteligencję i szybszy przepływ informacji w mózgu dziecka. Kształtowanie całego układu nerwowego będzie trwało przez resztę ciąży i zakończy się dopiero po pierwszym roku życia dziecka.

Jak działa układ pokarmowy w czasie 18 tygodnia ciąży?

W układzie pokarmowym zaczynają działać trzustka i wątroba, formuje się smółka – a więc pierwsza kupka, która świadczy o pracy jelit. Ponadto w tym czasie zaczyna funkcjonować pęcherzyk żółciowy. Żółć, która jest produkowana w tym organie, ma za zadanie trawić składniki odżywcze.

18. tydzień życia dziecka i jego serduszko

Serce dziecka jest już bardzo dobrze ukształtowane, co umożliwia stwierdzenie ewentualnych wad. Jest to szczególnie ważne, ponieważ współczesna medycyna sporą część z nich jest w stanie wyeliminować już na etapie ciąży. Wewnątrzmaciczna korekcja obejmuje wiele defektów, takich jak np. zwężenie zastawki aortalnej. Dzięki diagnozie i leczeniu prenatalnemu można znacznie ograniczyć liczbę późniejszych problemów kardiologicznych.

Układ moczowy i płciowy dziecka wraz z 18 tygodniem ciąży

Podczas badania USG prawie u wszystkich dzieci można zaobserwować wypełniony pęcherz moczowy. Jest to mocz powstający z płynu owodniowego, które maluch połyka. Narządy płciowe wciąż się rozwijają – u dziewczynek formuje się macica, natomiast u chłopczyków gruczoł krokowy.

Samopoczucie przyszłej mamy w 18. tygodniu ciąży

Tydzień 18. to czas, kiedy przyszła mama powinna powoli myśleć o zakupie ubrań ciążowych. Brzuch cały czas rośnie, a środek ciężkości się przesuwa, dlatego też ciężarna zaczyna odczuwać dolegliwości ze strony kręgosłupa, takie jak bóle pleców w dolnym odcinku. Macica podnosi się coraz wyżej i uciska żołądek, co powoduje, że kobieta może mieć problemy ze zgagą. Jest to zatem ostatni dzwonek, aby zrezygnować z mocnej kawy, herbaty, smażonych potraw, słodyczy i napojów gazowanych. Nierzadko pojawiają się także bóle brzucha, będące konsekwencją powiększania się macicy i rozciągania podtrzymujących ją więzadeł. Jest to częste zjawisko szczególnie u kobiet, które mają tyłozgiętą macicę.

Zmieniać się może w tym czasie pH pochwy. Istnieje zatem prawdopodobieństwo, że zaczną się pojawiać się różnego rodzaju upławy. Należy więc dbać o jak najwyższy poziom higieny, aby zminimalizować ryzyko infekcji.

W tym okresie ciąży układ krążenia przyszłej mamy przechodzi wiele zmian – objętość krwi się zwiększa, a naczynia krwionośne się rozszerzają. Takie zjawisko może przyczynić się do obniżenia ciśnienia tętniczego i w konsekwencji powodować zawroty głowy, które w większości przypadków są zupełnie normalne i niegroźne.

Jak dbać o siebie w 18 tygodniu ciąży? Porady dla przyszłej mamy

Wiele kobiet zastanawia się, co zrobić, aby nie przytyć na czas ciąży – szczególnie że wówczas towarzyszy im wilczy apetyt. Trzeba pamiętać, że konieczne jest przemyślane planowanie codziennego jadłospisu, aby dostarczyć sobie oraz dziecku niezbędnych składników odżywczych. Zaawansowana nadwaga nie jest wskazana zarówno w okresie trwania ciąży, jak i po narodzinach dziecka, dlatego też w miarę możliwości należy kontrolować energetykę posiłków i starać się, aby nie doprowadzić do nadwyżki kalorycznej. W tym celu możesz udać się na konsultację do dietetyka, który specjalizuje się w układaniu diet dla ciężarnych kobiet.

Uważaj na nadmiar tkanki tłuszczowej! Jeżeli poród z jakichś powodów zrealizuje się poprzez cesarskie cięcie, to gojenie się rany pooperacyjnej będzie znacznie gorsze.

W 18 tygodniu ciąży kobieta nierzadko odczuwa bóle kręgosłupa – szczególnie dolnej części pleców. Z tego powodu powinna ona jak najwięcej wypoczywać w pozycji leżącej i półleżącej, a jednocześnie sporo spacerować i pływać lub praktykować ćwiczenia wzmacniająco-rozciągające. Rodzicielka może rozważyć też wizytę u fizjoterapeuty, który dobierze odpowiednią aktywność fizyczną indywidualnie do niej i jej możliwości.

Większość kobiet już w 18 tygodniu zmaga się z obrzękami kostek oraz stóp. Wynika to ze zmienionej gospodarki metabolicznej – organizm zaczyna magazynować zbyt dużą ilość wody. Pomocne mogą okazać się różnego rodzaju masaże lub drenaż limfatyczny, gdyż takie zabiegi pobudzają metabolizm tkanek. Warto zastanowić się także nad zmianą obuwia, ponieważ dotychczas noszone buty mogą być zbyt obcisłe, sprawiając tym samym dyskomfort.

Piąty miesiąc ciąży to moment, w którym zbyt ciasne ubranie może przeszkadzać dziecku. Z tego powodu zalecane jest, aby dopasować garderobę – ubrania powinny być luźne i przede wszystkim wygodne. Niezbędna jest również prawidłowa higiena – należy zachować ją na jak najwyższym poziomie.

Jeżeli zastanawiasz się, czy zapisać się do szkoły rodzenia, poczekaj z tą decyzją. Na takie zajęcia warto udać się z wyprzedzeniem np. w 27. tygodniu ciąży, czyli w II trymestrze, gdyż wtedy kobieta zaczyna czuć się już znacznie lepiej niż wcześniej.

 18. tydzień ciąży – jakie badania wykonać?

Ten etap ciąży jest idealną okolicznością, aby zapisać się na badanie USG oceniające rozwój płodu. Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników to badanie powinno zostać wykonane między 18 a 22 tygodniem ciąży. Jeżeli zatem kobieta ma taką możliwość, warto, żeby wcześniej przemyślała termin wizyty. Taka kontrola ma na celu sprawdzenie, czy u dziecka nie występują wady wrodzone.

Lekarz ocenia wówczas przybliżoną masę płodu, wiek ciążowy i położenie dziecka, a analizie podlegają:

• główka: czaszka, mózg i twarz;
• szyja i klatka piersiowa: żebra, płuca oraz serce;
• jama brzuszna: układ pokarmowy, układ moczowy i układ płciowy;
• układ kostny: kręgosłup, kości dłoni i stóp.

Oprócz tego można przeprowadzić też badanie USG 4D, na którym widać powierzchnię ciała dziecka, jego zachowanie, mimikę oraz ruchy. Wiele kobiet uważa, że jest to niesamowite doświadczenie, dzięki któremu tworzy się głębsza więź między mamą a maluchem. Takie badanie pozwala na nagranie widocznego obrazu, które z pewnością będzie wzruszającą pamiątką.

FAQ:

• Jaka jest wielkość i waga dziecka w 18 tygodniu ciąży?

Wraz z czasem maluch staje się coraz większy – jego długość w 18 tygodniu to 14 cm, natomiast waga wynosi około 190 g. Jego rozmiary możemy porównać do owocu granatu, papryki, a nawet i piłki do piłki nożnej. Brzuch matki w 18 tygodniu ciąży staje się zaokrąglony i może być już zauważalny przez innych.

• Jakimi objawami manifestuje się 18. tydzień ciąży?

Bóle pleców, zawroty głowy oraz dolegliwości ze strony brzucha to typowe symptomy, których przyszła mama może spodziewać się w 18 tygodniu ciąży. Dodatkowo mogą pojawić się obrzęki nóg i kostek oraz pogorszenie pamięci, które są efektem zmian w układzie krążenia oraz chaosu hormonalnego w organizmie.

• Jak powinna wyglądać dieta w 18 tygodniu ciąży?

Dieta powinna być bogata w witaminy, minerały oraz składniki pokarmowe, dzięki którym dziecko będzie mogło się prawidłowo rozwijać. Bardzo ważne jest, aby zadbać o odpowiednią kaloryczność jadłospisu, ponieważ duży nadmiar tkanki tłuszczowej może stanowić zagrożenie dla rozwoju ciąży