Ile powinna wynosić waga kobiety w ciąży i od czego zależy przyrost masy?

Od czego zależy waga dziecka i przyszłej mamy?

Przyrost kilogramów zaczyna być zauważalny szczególnie po 20 tygodniu. W przebiegu prawidłowo postępującej ciąży waga kobiety zwiększa się średnio o ok. 20% w stosunku do wagi sprzed ciąży, tzn. że prawidłowa waga w ciąży wynosi więcej niż zwykle o 9-15 kg. Zarówno niedowaga, jak i nadwaga zwiększają ryzyko powikłań w ciąży oraz podczas porodu, a także mogą niekorzystnie wpłynąć na rozwój dziecka na etapie prenatalnym, postnatalnym oraz później. 

O ile waga dziecka w poszczególnych tygodniach ciąży zmienia się na tyle, aby w okresie rozwiązania wynosiła ok. 3300–3500 g w przypadku ciąży pojedynczej, to za przyrost pozostałych kilogramów pojawiających się u mamy odpowiedzialnych jest wiele elementów. Zatem co ile waży? Mimo że każda ciężarna różnie przybiera na wadze, większość dodatkowej masy związana jest m.in. z łożyskiem, którego ciężar szacuje się na ok. 700–900 g, a także płynem owodniowym stanowiącym blisko 1000 g. Większa waga w ciąży spowodowana jest również wzrostem masy macicy, która w terminie porodu wynosi ok. 1000–1200 g, zwiększoną objętością krwi w ciele kobiety o niemal 1200 g oraz większym i cięższym nawet o 500 g biustem oraz tkanką tłuszczową podskórną, której może przybyć ok. 3–5 kg. 

W jakim stopniu na wagę w ciąży wpływają obrzęki ciężarnej? Wszelkie płyny ustrojowe krążące w organizmie oraz te zalegające przy kostkach i w okolicy kolan stanowią kolejne 1500 g dodatkowej masy. U kobiet spodziewających się więcej niż 1 dziecka przyrost masy ciała może być jeszcze większy. Waga w ciąży bliźniaczej może wzrosnąć o 16–21 kg, a waga dziecka w ciąży mnogiej może wynieść ok. 3000–3400 g.

Czym grozi nieodpowiednia waga w ciąży?

Waga w ciąży uwarunkowana jest nie tylko fizjologicznymi zmianami zachodzącymi w organizmie mamy, ale również predyspozycjami genetycznymi do tycia, sposobem odżywiania i stylem życia kobiety. Wszelkie odstępstwa dotyczące masy ciała od powszechnie przyjętych norm mogą stanowić ryzyko różnorodnych powikłań zdrowotnych dla obojga. Nadmierna waga kobiety w ciąży sprzyja powstawaniu nadciśnienia tętniczego krwi, cukrzycy ciążowej, obrzęków nóg i hemoroidów oraz powoduje bóle kręgosłupa i zmęczenie. Może także być przyczyną makrosomii u dziecka, przedwczesnego rozwiązania lub porodu przez cesarskie cięcie. Ponadto kobiety z nadwagą słabiej rejestrują ruchy dziecka w brzuchu. Niska waga z kolei stwarza ryzyko szybszego zakończenia ciąży, niskiej masy urodzeniowej i niedokrwistość u malucha.

Jak kontrolować wagę w ciąży?

Aby uzyskać optymalną wagę w ciąży, warto już na etapie planowania zadbać o racjonalne odżywianie, a w przypadku problemów z przyrostem masy ciała regularnie konsultować się z lekarzem prowadzącym lub dietetykiem. By świadomie kontrolować przyrost masy ciała, warto pamiętać, że bez względu na zaawansowanie trymestru zapotrzebowanie na energię wzrasta tylko nieznacznie, a w pierwszych trzech miesiącach nie zmienia się w ogóle w stosunku do okresu sprzed ciąży. W drugim trymestrze waga będzie rosła prawidłowo, jeśli kaloryczność posiłków zwiększy się o 360 kcal, a w trzecim trymestrze o ok. 480. Bezwzględnie należy zapomnieć o zasadzie jedzenia za dwoje i skupić się na dostarczaniu cennych składników odżywczych dla dwojga. Warto przede wszystkim jeść częściej, ale mniejsze porcje. Zalecane jest ograniczenie potraw smażonych i słodkich oraz wykluczenie kuchni typu fast-food. Jadłospis powinien uwzględniać dużo świeżych i gotowanych warzyw, owoców, ryb, chudego mięsa, nabiału i produktów mlecznych. Należy pamiętać też o odpowiednim nawodnieniu. Waga w ciąży może być kontrolowana dodatkowo przez aktywność fizyczną.

Przeczytaj również: Dieta w ciąży – produkty bezpieczne dla matki i dziecka