Czym jest USG prenatalne? Kiedy należy je wykonać?

Badania prenatalne to różnego rodzaju testy, które przeprowadza się w okresie rozwoju wewnątrzmacicznego. Ich celem jest wczesne wykrycie wad rozwojowych i genetycznych oraz kontrola stanu płodu. W przypadku niektórych nieprawidłowości możliwe jest zaplanowanie leczenia zaraz po porodzie lub jeszcze w trakcie ciąży. Badania prenatalne dzieli się na inwazyjne (m.in. amniopunkcja, biopsja kosmówki) oraz nieinwazyjne (np. test PAPP-A, USG prenatalne, test NIFTY).

Co to jest USG prenatalne?

USG prenatalne to badanie ultrasonograficzne, podczas którego lekarz dokonuje całościowej oceny rozwijającego się płodu. Dzięki temu możliwe jest wczesne wykrycie niektórych wad wrodzonych, w tym genetycznych. W zależności od trymestru pod uwagę brane są inne parametry. Podczas pierwszego USG lekarz przede wszystkim dokonuje pomiaru przezierności fałdu karkowego oraz określa wiek ciąży. W II trymestrze skupia się na dokładnej ocenie budowy ciała dziecka i narządów wewnętrznych, a podczas ostatniego USG prenatalnego dodatkowo ustala tempo wzrastania płodu i lokalizację łożyska.

USG prenatalne pozwala wykryć trisomię chromosomów: 21 (zespół Downa), 18 (zespół Edwardsa) i 13 (zespół Patau), wady narządów wewnętrznych (np. serca), kończyn i cewy nerwowej.

Prenatalne USG powinno być wykonane u każdej ciężarnej. Zaleca się akże, aby jednocześnie przeprowadzić inne badanie – test PAPP-A. Polega ono na pobraniu próbki krwi od ciężarnej i oznaczeniu stężenia wolnej podjednostki beta-hCG i białka A. Dzięki temu możliwa jest dokładniejsza ocena.

Po co wykonuje się USG prenatalne?

USG prenatalne wykonywane jest w celu dokonania całościowej oceny rozwoju płodu. Celem badania jest ocena:

• wieku ciąży na podstawie CRL, czyli długości płodu od szczytu głowy do pośladków,
• budowy i funkcjonowania narządów wewnętrznych,
• rozwoju kończyn, głowy, tułowia i innych części ciała,
• ruchów płodu,
• przezierności karkowej,
• budowy kości nosowej,

i określenie ryzyka wystąpienia wad genetycznych lub rozwojowych.

Poza tym podczas USG prenatalnego oceniane jest także łożysko – jego wielkość, położenie oraz wygląd.

Kiedy należy wykonać USG prenatalne?

Pierwsze USG prenatalne należy wykonać na początku ciąży, czyli między 11 a 14 tygodniem. Jest to odpowiedni moment na dokonanie oceny przezierności fałdu karkowego, ponieważ uzyskany wynik uznawany jest za najbardziej miarodajny. Wcześniej płód jest za mały, a później przyjmuje inną pozycję (wygina główkę), która utrudnia ocenę tego parametru.

Zalecane jest, aby badanie było wykonane 3 razy. Drugie USG prenatalne przeprowadza się między 18 a 22 tygodniem, dlatego określa się je jako „połówkowe”. Na ostatnie trzeba zgłosić się między 28 a 32 tygodniem ciąży.

Jak wygląda USG prenatalne?

USG prenatalne przeprowadza się w pozycji leżącej, przy pomocy sondy brzusznej (a niekiedy transwaginalnej, jeżeli wymaga tego ułożenie dziecka). W trakcie badania lekarz dokonuje dokładnej oceny wszystkich narządów wewnętrznych płodu oraz jego budowy anatomicznej (kończyn dolnych i górnych, klatki piersiowej, tułowia, głowy). Zwraca także szczególną uwagę na kość nosową oraz tkankę podskórną w okolicy karkowej. USG prenatalne jest nieinwazyjne, bezbolesne i nie wymaga szczególnego przygotowania ze strony ciężarnej.

Cena USG prenatalnego

Cena USG prenatalnego waha się w granicach 150–250 zł. Kobiety powyżej 35 roku życia mogą wykonywać je bezpłatnie. Niekiedy organizowane są różnego rodzaju programy profilaktyczne skierowane dla ciężarnych, dzięki którym nie ponoszą one kosztów badań prenatalnych.

Przeczytaj również: Waga dziecka w 31 tygodniu ciąży