COVID-19 u noworodków

Poród i opieka nad noworodkiem w przypadku matki chorej na COVID-19

Najnowsze zalecenia Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego dotyczące postępowania z noworodkiem przy podejrzeniu lub potwierdzeniu zakażenia SARS-CoV-2 u matki określają, że powinno ono zależeć od: stanu zdrowia mamy, decyzji, którą podjęła przed porodem dotyczącej m.in. kontaktu „skóra dla skóry” czy chęci karmienia piersią. Ważny jest także stan zdrowia noworodka i fakt, czy nie wymaga on pobytu na oddziale intensywnej terapii. Należy wziąć też pod uwagę rodzaj szpitala, ilość personelu i potrzebnych środków ochrony, aby nie doprowadzić do przymusowej kwarantanny pracowników placówki czy utrudnienia funkcjonowania szpitala jednoimiennego.

Jeśli zakażenie koronawirusem jest potwierdzone również u noworodka, Polskie Towarzystwo Neonatologiczne zaleca, aby pozostawał on pod opieką mamy i był karmiony piersią. Przypuszcza się bowiem, mimo że nie zostało to nadal udowodnione  w badaniach, że przeciwciała zawarte w pokarmie mogą mieć korzystne działanie. Ponadto bardzo ważną rolę odgrywa w tym przypadku wydzielana podczas karmienia piersią oksytocyna, która ma pozytywny wpływ na stan psychiczny mamy m.in. zmniejszając jej niepokój . Przeciwwskazaniem do karmienia piersią pozostaje cały czas jednak zły stan kliniczny dziecka lub kobiety.

Ponadto w zaleceniach określono, że sam fakt zakażenia SARS-CoV-2 u ciężarnej nie jest wskazaniem do zakończenia ciąży porodem metodą cięcia cesarskiego. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników zaś wskazują, że ciąża u chorej kobiety nie powinna kończyć się porodem siłami natury. Z racji dynamicznej sytuacji i kolejnych badań naukowych nad wirusem oraz możliwościami jego przenoszenia zalecenia te najprawdopodobniej będą się zmieniały w trakcie trwania pandemii.

Matka, która w momencie porodu jest zakażona wirusem SARS CoV 2 może bez problemu zabezpieczyć krew pępowinową i sznur pępowiny po porodzie. Ważne jest jednak aby fakt zakażenia był odnotowany w kwestionariuszu medycznym. To cenna informacja dla laboratorium i dla transplantologa, w sytuacji, gdy ma dojść do wykorzystania materiału do leczenia.

Objawy infekcji SARS-CoV-2 u noworodka

Zazwyczaj nie są specyficzne, szczególnie u wcześniaków, które rodzą się częściej w przypadku mam chorych na COVID-19. Może pojawiać się tachykardia, bezdechy, kaszel czy przyspieszony oddech (tachypnoe). Z powodu zaburzeń węchu i smaku występuje u noworodka niechęć do jedzenia. Wymioty i biegunka również mogą być objawami infekcji koronawriusem. Wśród badań laboratoryjnych morfologia krwi zazwyczaj nie wykazuje odchyleń. Podwyższone mogą być jednak stężenie kinazy kreatyninowej, ALAT, ASPAT, a także markery stanu zapalnego takie jak CRP czy IL6. Przeciwciała IgM sugerują infekcję wrodzoną, lecz nie dają pewności, że doszło do przerwania bariery łożyskowej.

Wykonuje się również badania wykluczające inne choroby m.in. grypę czy RSV. Poza tym noworodek ma robione też zdjęcie RTG płuc i brzucha.

Diagnostyka i rozpoznanie zakażenia

Obecność wirusa stwierdza się w badaniu RT-PCR wydzieliny górnych dróg oddechowych pobranej z nosogardła lub osobno z gardła i nosa. Według zaleceń najpierw powinno dojść do wymazu gardła, a następnie nosa. Badania stolca nie są stosowane w diagnostyce COVID-19. W badaniu RTG płuc charakterystyczny jest obraz ARDS, a przewodu pokarmowego- niedrożności.

Do rozpoznania zakażenia SARC-CoV-2 niezależnie od objawów prezentowanych przez noworodka służy wymaz z nosogardzieli badany testem RT-PCR, który jednoznacznie wykazuje obecność wirusa.

Leczenie COVID-19 u noworodków

Zgodnie z najnowszymi zaleceniami Polskiego Towarzystwa Neonatologów nie stosuje się antybiotykoterapii oraz leków przeciwwirusowych, sterydów czy interfonu. Co do stosowania gammaglobuliny zdania te są podzielone. Zazwyczaj czeka się do ustąpienia objawów oraz dwóch ujemnych wyników testu w odstępie 24-48 godzin. Dziecko powinno być cały czas karmione naturalnie, gdyż w pokarmie chorych mam nie stwierdzono obecności żywego wirusa. Przeciwwskazaniem do karmienia piersią jest zły stan kliniczny kobiety lub noworodka.

Z racji dynamicznej sytuacji epidemiologicznej na świecie należy śledzić na bieżąco zalecenia i rekomendacje związane z ciążą, porodem i opieką nad noworodkiem w trakcie pandemii COVID-19.

Bibliografia: http://www.neonatologia.edu.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=8&Itemid=103