Co myśli specjalista ginekologii i położnictwa o pobieraniu i przechowywaniu krwi pępowinowej?

Kto powinien poinformować pacjentkę o możliwości pobrania i przechowywania krwi pępowinowej?

Od początku 2019 roku, gdy obowiązuje Standard Organizacyjny Opieki Okołoporodowej, obowiązkiem lekarza ginekologa oraz położnej jest poruszenie tego tematu z pacjentką, będącą w ciąży i edukowanie kobiety ciężarnej. Taka rozmowa powinna nakreślić przyszłym Rodzicom możliwości i ograniczenia, jakie niesie za sobą przechowywanie komórek macierzystych oraz wyjaśnić ich ewentualne wątpliwości. Zawsze staram się, aby te rozmowy były jak najbardziej merytoryczne, co umożliwi Rodzicom podjęcie przemyślanej decyzji dotyczącej zadbania o przyszłość ich dziecka.

Jaka jest świadomość Polek na temat bankowania krwi pępowinowej? O co najczęściej pytają?

Wydaje mi się, że świadomość na temat możliwości pobierania i przechowywania komórek macierzystych wśród przyszłych Rodziców cały czas rośnie. Często pacjentki same pytają o pobieranie i przechowywanie krwi pępowinowej, ponieważ słyszały informacje na ten temat od swoich koleżanek i przyjaciółek, które zdecydowały się już na pobranie i deponowanie krwi pępowinowej swojego dziecka. Przyszli Rodzice interesują się szczególnie zaletami samego przechowywania komórek macierzystych oraz ich możliwego wykorzystania terapeutycznego. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że obecnie procedura ta jest znacznie bardziej osiągalna dla większej liczby rodzin z powodu np. możliwości elastycznych  opłat miesięcznych. Poza tym staram się też rozwiewać wątpliwości Rodziców, które są, niestety, powielane w Internecie. Często takim powtarzającym się mitem jest opinia, że aby pobrać krew pępowinową personel medyczny musi wykonać tzw. szybkie odpępnienie, czyli przecięcie pępowiny. Nie jest to jednak zgodne z prawdą, gdyż zawsze zgodnie z rekomendacjami odczekuje się około 1 minutę, aby pępowina przestała tętnić. Pobieranie krwi pępowinowej nie powinno mieć na to żadnego wpływu. Warto też pamiętać, że krew pobrana do bankowania nie jest również w żaden sposób „zabierana” dziecku, ponieważ pobiera się ją z naczyń pępowiny i łożyska już po wspomnianym odpępnieniu. W sytuacji niepobrania materiału, popłód jest utylizowany, a razem z nim komórki macierzyste dziecka, które mogłyby, w przypadku bankowania, przydać się w razie ewentualnej choroby, nie tylko dziecka, ale również jego najbliższych. Jest to swego rodzaju polisa ubezpieczeniowa, która zapewnić może bezpieczną przyszłość  całej rodzinie.

Jakie zalety przechowywania komórek macierzystych wydają się dla Pana Doktora najważniejsze?

Sam fakt, że ta dziedzina nauki tak się rozwija w ostatnich latach jest zdecydowanie warty uwagi. Obecnie ma miejsce wiele badań dotyczących kolejnych możliwości wykorzystania komórek macierzystych w leczeniu różnego rodzaju chorób i schorzeń. Ta lista wydłuża się tak naprawdę z roku na rok. Dzięki temu, jest to po prostu inwestycja w przyszłość dziecka. Poza znanymi już możliwościami, jakimi jest leczenie chorób układu krwiotwórczego, komórki macierzyste z krwi pępowinowej zaczynają być wykorzystywane wśród pacjentów cierpiących na np. autyzm czy mózgowe porażenie dziecięce. Dzięki komórkom macierzystym pojawia się więc ogromna szansa na złagodzenie objawów choroby, co istotnie wpłynie na poprawę jakości życia tych osób oraz ich najbliższych.

Widzi Pan Doktor jakieś ograniczenia związane z bankowaniem krwi pępowinowej?

Jednym z ograniczeń komórek macierzystych pochodzących z krwi pępowinowej jest fakt, że nie wszystkie znane nam choroby można nimi leczyć. Z drugiej strony nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jakich odkryć dokonają naukowcy w ciągu kilku lat i do czego komórki macierzyste będą mogły być użyte w niedalekiej przyszłości.

Według mnie istotnym ograniczeniem wśród Rodziców jest rezygnowanie z procedury pod wpływem niepełnej wiedzy na temat kosztów bankowania lub możliwości medycznego wykorzystania komórek macierzystych. Moim zadaniem jako lekarza jest, aby każdy rodzic po rozmowie dotyczącej pobrania i przechowywania komórek macierzystych pochodzących z krwi pępowinowej był w stanie sam w pełni świadomie zdecydować, czy chce przechowywać komórki macierzyste dziecka.

Jakie stanowisko na temat pobierania krwi pępowinowej prezentuje PTGiP?

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaopiniowało pozytywnie pobieranie i deponowanie krwi pępowinowej. Zgodnie z tym, we wspomnianym wcześniej Standardzie Organizacyjnym Opieki Okołoporodowej jest zapis dotyczący obowiązku poinformowania każdej pacjentki w trakcie ciąży o możliwości pobrania i przechowywania komórek macierzystych pochodzących z krwi pępowinowej dziecka. Jest to na tyle istotne, że taką decyzję warto podjąć około 30. tygodnia ciąży, a Rodzice często dowiadują się o możliwości dopiero po porodzie, kiedy na pobranie krwi pępowinowej jest za późno.

Czy na Zachodzie stosunek do tej procedury jest inny niż w Polsce?

Pobieranie i przechowywanie komórek macierzystych jest coraz bardziej popularne na całym świecie. Badania nad nimi trwają w różnych krajach, a co za tym idzie są one coraz szerzej wykorzystywane. Wszyscy bowiem zdają sobie sprawę z tego jak perspektywiczna jest to gałąź nauki oraz jak duży wpływ mogą  mieć komórki macierzyste na współczesną medycynę.