Antybiotyk a ciąża. Czy stosowanie antybiotyku przez ciężarną jest bezpieczne?

Antybiotyki są grupą leków działających bakteriostatycznie (blokują namnażanie się drobnoustrojów) lub bakteriobójczo (powodują zniszczenie drobnoustrojów). Stosuje się je przy infekcjach bakteryjnych lub grzybiczych. Mimo że są powszechnie uznawane za leki bezpieczne i mało toksyczne, nie zawsze można je stosować. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety, które spodziewają się dziecka, ponieważ antybiotyk w ciąży może zaszkodzić rozwijającemu się płodowi.

Czy można brać antybiotyk w ciąży?

Stosowanie jakiegokolwiek leku w ciąży (nawet tego dostępnego bez recepty) powinno być konsultowane z lekarzem. Część środków farmakologicznych nie może być przyjmowana przez ciężarne ze względu na ryzyko uszkodzenia płodu lub brak badań nad działaniem danego leku na płód. Podobnie jest z antybiotykami.

Antybiotyk w ciąży może być stosowany w porozumieniu z lekarzem tylko i wyłącznie w przypadku, gdy istnieją do tego ścisłe wskazania medyczne. Należą do nich przede wszystkim infekcje bakteryjne. Najczęściej dotyczą one układu oddechowego lub dróg moczowych. Lekarz rozpoznaje je na podstawie badania przedmiotowego oraz testów laboratoryjnych (badania krwi oraz posiew wymazu z gardła lub próbki moczu). W takich przypadkach antybiotyk jest jedynym skutecznym sposobem leczenia.

Antybiotyk w ciąży stosuje się również w przypadku:

• odmiedniczkowego zapalenia nerek,
• stwierdzenia nosicielstwa paciorkowca z grupy B – podawany podczas porodu,
• chorób przenoszonych drogą płciową (np. chlamydioza, rzęsistkowica),
• innych poważnych schorzeń.

Jaki antybiotyk w ciąży jest bezpieczny?

Nie jest prawdą, że każdy antybiotyk w ciąży jest groźny dla zdrowia płodu. Istnieje grupa leków, które zostały dokładnie przebadane pod tym kątem, a korzyści wynikające z ich stosowania zdecydowanie przewyższają skutki niepożądane. To, czy dany antybiotyk w ciąży jest bezpieczny, zależy także od jej wieku. Szczególną ostrożność należy zachować zwłaszcza w I trymestrze, ponieważ wtedy kształtują się wszystkie najważniejsze organy.

Kobieta powinna zawsze informować lekarza o tym, że spodziewa się dziecka. Dzięki temu będzie on mógł dopasować bezpieczny antybiotyk dostosowany do wieku ciąży, który nie będzie zagrażał przyszłej mamie i jej dziecku. Są to:

• penicylina,
• cefalosporyna II generacji,
• ampicylina,
• amoksycylina,
• erytromycyna,
• cefuroksym,
• azytromycyna (w przypadku konieczności i tylko po I trymestrze),
• metronidazol.

Warto przeczytać: Jak zapobiegać i leczyć grypę w czasie ciąży?

Antybiotyki zakazane w ciąży

Istnieją także antybiotyki, które nie są bezpieczne w ciąży i przyszła mama nie powinna ich przyjmować. Niewskazane jest stosowanie:

• tetracykliny,
• doksycykliny,
• tobramycyny,
• streptomycyny,
• sulfonamidów.

Antybiotyk w ciąży – skutki uboczne

Niektóre antybiotyki w ciąży mogą powodować skutki uboczne. Częściej dotyczą one płodu, niż ciężarnej. Badania nad lekami potwierdzają, że mogą one wywołać poważne wady rozwojowe, przedwczesny poród, a nawet obumarcie płodu. Natomiast u kobiety antybiotykoterapia może skutkować reakcją alergiczną, dolegliwościami ze strony układu pokarmowego (wymiotami, biegunką), grzybicą pochwy i grzybicą jamy ustnej.

Wszelkie niepokojące objawy, które pojawiły się po zastosowaniu antybiotyku w ciąży, kobieta powinna niezwłocznie zgłosić lekarzowi. Szczególnie, jeżeli są to: krwawienie z dróg rodnych, silny ból brzucha lub skurcze macicy. Konieczne jest wówczas wykonanie badań, które pozwolą ocenić stan płodu.

Zobacz także: Kaszel w ciąży – czy szkodzi dziecku?