Szyjka macicy w ciąży. Co powinna wiedzieć o jej ewolucji przyszła mama?

Długość szyjki macicy w ciąży oraz jej elastyczność i kształt z wielu przyczyn mogą ulegać zmianom, które zagrażają ciąży. Nierzadko pojawiają się też nieprzyjemne objawy, takie jak ból czy upławy. Wszelkie dolegliwości związane z pracą układu rozrodczego wzbudzają niepokój.

Długość szyjki macicy w ciąży – normy

Szyjka macicy, czyli narząd o rurkowatym kształcie, tworzący dolną część macicy, łączy pochwę z jamą macicy. Pełni nie tylko ważną funkcję tranzytową podczas zapłodnienia i w procesie wydalania niezapłodnionej komórki jajowej, ale także stanowi szczelną ochronę dla zlokalizowanego w macicy płodu w trakcie trwania ciąży. Prawidłowa długość szyjki macicy w ciąży, szczególnie na jej wczesnym etapie, u zdrowej kobiety wynosi ok. 3–5 cm. Jest twarda, podobnie jak w przypadku kobiet niebędących w ciąży. Jednak już na początku I trymestru ulega pewnym fizjologicznym (zupełnie naturalnym) zmianom, które charakteryzują tylko układ rozrodczy przyszłej mamy. Przede wszystkim szyjka macicy na początku ciąży zasklepia swoje ujście, tworząc tzw. czop śluzowy – barierę ochronną dla płodu przed czynnikami zewnętrznymi. W prawidłowo przebiegającej ciąży długa, mało elastyczna i zamknięta szyjka macicy powinna utrzymać się w niezmiennym stanie do późnego etapu III trymestru, kiedy organizm, przygotowując się do porodu, uruchamia procesy skracania szyjki i zwiększania jej elastyczności oraz rozwierania jej kanału. Jednak z wielu przyczyn długość szyjki macicy w ciąży oraz jej kształt, drożność czy giętkość może zostać zaburzona, stanowiąc zagrożenie porodem przedwczesnym. W sytuacji odbiegającej od normy nierzadko pojawiają się także dolegliwości fizyczne, jak ból podbrzusza i kręgosłupa lędźwiowego, krwawienie z dróg rodnych czy upławy. Wszelki dyskomfort wzbudzający niepokój powinien być zgłoszony lekarzowi prowadzącemu.

Skracająca się szyjka macicy w ciąży

Zarówno przedwczesne skracanie się szyjki macicy w ciąży, jak i zmiany w obrębie jej struktury stanowią sygnał o niewydolności narządów układu rozrodczego. Jest to szczególnie niebezpieczna sytuacja we wczesnej fazie ciąży. Oprócz tego, że pojawia się krótka szyjka macicy w ciąży, to również jej śluzówka jest nabrzmiała, a cały narząd elastyczny. Mówi się wtedy o rozwieraniu szyjki macicy. Takie zjawisko znacznie wpływa zarówno na przebieg ciąży i porodu, jak i na wielkość płodu. Obniżenie szyjki macicy w ciąży warunkuje wiele czynników, m.in.:

• zaburzenia anatomiczne dotyczące długości szyjki macicy;
• przebyte urazy, zabiegi i leczenie szyjki macicy;
• polip szyjki macicy w ciąży oraz patologiczne wykwity powstałe przed zapłodnieniem;
• zmiany hormonalne;
• zbyt intensywny tryb życia w ciąży, nadmierny stres i wysiłek fizyczny;
• ciąża mnoga;
• duża waga i rozmiar dziecka napierającego na szyjkę macicy.

Skracająca się szyjka macicy w ciąży na wczesnym etapie nie zawsze prowokuje bolesne objawy. Czasem o zmianach w budowie narządu przyszła mama dowiaduje się dopiero podczas badania ginekologicznego, dlatego tak ważne są regularne badania w ciąży, a także obserwacja własnego ciała.

Jak zapobiec skracaniu szyjki macicy w ciąży?

Skracanie szyjki macicy to nieodwracalny proces, ale można go spowolnić m.in. poprzez specjalistyczny szew lub krążek zakładany przez lekarza. Poza tym warto dużo wypoczywać w pozycji leżącej, aby odciążyć narządy miednicy mniejszej, unikać aktywności fizycznej i stresu, dbać o higienę intymną i powstrzymywać się od stosunków seksualnych.

Przeczytaj także: 34 tydzień ciąży – jak wygląda macica?