Etapy ciąży- jak przebiega rozwój dziecka?

Początek ciąży

Początek ciąży jest etapem, który dla części kobiet przebiega zupełnie bezobjawowo. U niektórych przyszłych mam może jednak pojawić się krwawienie implantacyjne, związane z zagnieżdżeniem się zarodka. Poza tym, pojawiają się dolegliwości takie jak: wymioty, bolesność piersi czy nadmierne zmęczenie i senność.

Należy pamiętać, że u wielu kobiet, zanim jeszcze dowiedzą się, że są w ciąży, dochodzi do samoistnego poronienia. Uważa się, że aż ¼ ciąż ulega we wczesnym etapie poronieniu. Jest to najczęściej spowodowane wadami genetycznymi zarodka i w większości przypadków nie wymaga dalszej diagnostyki.

Na pierwszą wizytę u ginekologa, po uzyskaniu pozytywnego wyniku testu ciążowego, najlepiej jest się udać po skończonych 5 lub 6 tygodniach, gdy możliwe jest uwidocznienie pęcherzyka ciążowego. Uznaje się, że czynność serca dziecka widoczna jest, gdy poziom beta-  HCG w krwi przyszłej mamy jest na poziomie około 10 tys.mlU/ml.

I trymestr ciąży

Pierwszym trymestrem określa się pierwsze 13 tygodni ciąży. Dla większości kobiet ciężarnych jest to trudny czas z uprzykrzającymi życie dolegliwościami. Najczęściej przyszłe mamy skarżą się na nudności, wymioty czy zmienność nastroju.

Pierwszy trymestr to czas intensywnej organogenezy, kiedy powstają wszystkie narządy dziecka. Z tego powodu jest ono wtedy niezwykle narażone na tzw. czynniki teratogenne, które prowadzić mogą do powstania wad rozwojowych. Należy w tym czasie szczególnie unikać szkodliwych dla dziecka leków.

I trymestr to też czas, gdy należy wykonać jedno z obowiązkowych badań USG w ciąży, między 11. a 14. tygodniem, mające na celu określić ryzyko wad genetycznych u dziecka. Dlatego też często określane jest ono terminem „USG genetyczne”. Jest to także moment, gdzie na podstawie długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL) ginekolog wyznacza dokładny wiek ciąży oraz przewidywany termin porodu.

II trymestr ciąży

Większość kobiet w drugim trymestrze ciąży czuje się najlepiej. Jest to też idealny moment na podróże, ponieważ dolegliwości z początkowego etapu ciąży mijają, a przyszła mama ma więcej sił, niż w III. trymestrze. II. trymestr to także czas, gdy warto pomyśleć o szkole rodzenia i rozpocząć przygotowania związane z wyprawką dla noworodka.

Należy jednak pamiętać o ryzyku związanym z porodem przedwczesnym. Dzieci urodzone w II. trymestrze są zaliczane do skrajnych wcześniaków. Współczesna medycyna jest w stanie ratować dzieci urodzone nawet w 22.-23. tygodniu ciąży. Mimo to śmiertelność wcześniaków urodzonych w 23. tygodniu ciąży sięga 85%, a w 25. tygodniu- wynosi około 20%. Aby zmniejszyć ryzyko porodu przedwczesnego podczas USG II . trymestru, mierzona jest długość kanału szyjki macicy i w przypadku, gdy jest on zbyt krótki, wdrażana jest profilaktyka np. w postaci założenia pessaru czy też szwu. Niezwykle ważna w tzw. USG połówkowym jest również dokładna ocena narządów dziecka.

W II. trymestrze przyszła mama zaczyna czuć również ruchy dziecka. Jeśli to pierwsza ciąża, zazwyczaj ma to miejsce około 20. tygodnia. W kolejnych ciążach pierwsze ruchy są odczuwalne często już w 15. tygodniu. Zazwyczaj Rodzice na tym etapie ciąży znają również płeć swojego dziecka. W badaniu USG widoczny jest także odruch ssania, a u dziecka pojawiają się m.in. paznokcie.

III trymestr ciąży

Trzeci trymestr zaczyna się w 27. tygodniu. Uznaje się, że to wtedy- a dokładnie między 31. a 33. tygodniem- objętość płynu owodniowego jest największa. Dlatego też, ginekolog podczas USG 3. trymestru powinien skontrolować ilość wód płodowych oraz sprawdzić, czy nie doszło np. do małowodzia. Poza tym, w 3. trymestrze ciało kobiety przygotowuje się na nadchodzący poród. Działa m.in. hormon- relaksyna, mający na celu rozluźnienie połączeń miednicy, aby dziecko było w stanie swobodnie przejść przez kanał rodny kobiety.

III. trymestr to także etap ciąży, gdy wzrasta ryzyko powikłań takich jak np. cholestaza ciężarnych. Jeśli przyszła mama odczuwa świąd skóry, który nasila się szczególnie w nocy, powinna zgłosić się do lekarza i wykonać odpowiednie badania.

W 3. trymestrze dziecko produkuje surfaktant, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania płuc noworodka. Poza tym, dobrze słyszy też dźwięki dochodzące z zewnątrz, a także potrafi mrugać oczami. Obecny na skórze dziecka meszek (tzw. lanugo) zanika, a skóra staje się gładka. Z racji coraz większych rozmiarów, ruchy dziecka stają się bardziej ograniczone. Uważa się, że jeśli po 34. tygodniu jest ono w położeniu miednicowym, szanse na samodzielny obrót są niewielkie.

Ciąża donoszona

Ciąża uznawana jest za donoszoną po ukończeniu 37. tygodnia. Od tego momentu narodzone dziecko nie jest już określane mianem wcześniaka. Oznacza to, że jest w pełni dojrzałe i może dalej prawidłowo rozwijać poza jamą macicy.  Często, szczególnie w przypadku pojawiających się w ciąży powikłań, np. cukrzycy ciężarnych, indukowany jest poród, aby nie dopuścić do makrosomii u dziecka i ewentualnych związanych z tym komplikacji okołoporodowych.

Przeczytaj również: Wiek ciąży- ile trwa ciąża?