Komórki macierzyste z krwi pępowinowej wyleczyły chorą zakażoną wirusem HIV

Dotychczasowe leczenie chorych z wirusem HIV

W przypadku wykrycia zakażenia wirusem HIV osobie chorej podawane są leki antyretrowirusowe. Terapia HAART jest konieczna przez całe życie chorego, ponieważ zapobiega replikacji wirusa i spowalnia znacząco progresję choroby do pełnoobjawowego zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS). Umożliwia także odbudowę układu immunologicznego, a także ogranicza liczbę powikłań związanych z rozwojem choroby. Niestety, stosowane leki niosą za sobą ryzyko działań niepożądanych oraz wystąpienia lekooporności. Nie zapewniają one również wyleczenia. Z tego powodu badacze wciąż szukają sposobu na całkowite pozbycie się wirusa HIV z organizmu osoby chorej i umożliwienie zrezygnowania z przyjmowania leków antyretrowirusowych. .

Dlaczego przeszczepiono komórki macierzyste pacjentom z HIV?

Zarówno u poprzednich osób wyleczonych z zakażenia wirusem HIV, jak i u ostatniej pacjentki, komórki macierzyste zostały przeszczepione z powodu choroby nowotworowej, na którą chorowały wszystkie trzy osoby. W ostatnim przypadku, pacjentka zmagała się z ostrą białaczką szpikową. Z powodu trudności ze znalezieniem dawcy szpiku, postanowiono przeszczepić komórki macierzyste pochodzące z krwi pępowinowej. Po przeszczepieniu rozpoczęła się produkcja przeciwciał odpornościowych, a wirus HIV nie był w stanie ich atakować ani się rozmnażać. To zaś doprowadziło do zahamowania progresji choroby i umożliwiło zrezygnowanie ze stosowania leków antyretrowirusowych.

Komórki macierzyste z krwi pępowinowej nadzieją dla chorych na HIV

Komórki docelowe w organizmie człowieka dla wirusa HIV to te zawierające niezbędne do zakażenia receptory CD4 oraz koreceptory m.in. CCR5. Wyleczenie we wszystkich trzech przypadkach to zasługa mutacji genu CCR5, która „chroni” przed zakażeniem wirusem HIV. Zarówno komórki przeszczepione Amerykance, jak i poprzednim chorym, zawierały właśnie tą mutację, która powoduje powstanie niefunkcjonującego receptora. Uniemożliwia to wirusowi HIV atakowanie komórek układu odpornościowego, przez co zahamowana jest jego replikacja. Co ciekawe, uważa się, że u około 3% populacji mutacja ta jest obecna, co oznacza, że ta grupa osób jest odporna na zakażenie wirusem HIV.

Jaka jest przewaga komórek z krwi pępowinowej nad szpikiem kostnym?

Dwóch pacjentów dotychczas wyleczonych z zakażenia wirusem HIV otrzymało komórki macierzyste ze szpiku kostnego. Amerykanka jest zaś pierwszą osobą, która została wyleczona za pomocą komórek pochodzących z krwi pępowinowej.

Komórki macierzyste obecne są m.in. w szpiku kostnym, jak i krwi pępowinowej. Te pochodzące z krwi pępowinowej niosą jednak za sobą mniejsze ryzyko odrzucenia i powikłań przeszczepienia z powodu swojej mniejszej dojrzałości immunologicznej. Poza tym, ich zdolność regeneracyjna jest 10-krotnie większa od komórek pochodzących ze szpiku kostnego. Skraca się także czas potrzebny do znalezienia dawcy, co tak jak w przypadku opisywanej Amerykanki, może być bardzo trudne ze względu na rasę czy też pochodzenie. Co więcej, dzięki umieszczeniu komórek macierzystych z krwi pępowinowej w bardzo niskich temperaturach, ryzyko ich uszkodzeń oraz starzenia się jest dużo mniejsze niż ma to miejsce w przypadku komórek szpiku kostnego.

Na razie nie wiadomo, czy komórki macierzyste pochodzące z krwi pępowinowej staną się powszechnie stosowaną terapią w przypadku osób zakażonych wirusem HIV. Jedno co jest pewne, to fakt, że lista chorób, w terapii których wykorzystać można komórki macierzyste wciąż się wydłuża. To zaś powinno rozwiać ewentualne wątpliwości Rodziców związane z pobieraniem krwi pępowinowej i przechowywaniem komórek macierzystych dziecka. Poród to jedyny moment, drugiej szansy nie będzie.

Bibliografia:

Puls Medycyny