Depresja poporodowa- objawy i leczenie

Czym jest depresja poporodowa i jak wpływa na kobiety?

Depresja poporodowa to poważna choroba psychiczna, która dotyka kobiety po urodzeniu dziecka. Jest to stan, utrzymujący się przez dłuższy czas – zazwyczaj od jednego do sześciu lub nawet kilkunastu miesięcy po porodzie.

Depresja poporodowa ma różne objawy, znacząco wpływające na codzienne funkcjonowanie kobiety. Łączy je to, że często bezpośrednio prowadzą do trudności w nawiązywaniu relacji z partnerem i rodziną. Negatywnie oddziałują także na opiekę nad dzieckiem czy spędzanie z nim czasu. Kobieta cierpiąca na depresję poporodową może mieć trudności w odczuwaniu radości z macierzyństwa. Często czuje się przytłoczona i niezdolna do radzenia sobie z codziennymi obowiązkami. To z kolei nierzadko powoduje konflikty w relacjach z partnerem. Choroba ta również utrudnia budowanie więzi matki z dzieckiem, co prowadzi do problemów z rozwojem emocjonalnym malucha.

Depresja poporodowa – przyczyny, które mogą wpływać na jej rozwój

Rozwój depresji poporodowej jest wynikiem różnych czynników. Badania naukowe przeprowadzone w tym zakresie wskazują na kilka potencjalnych przyczyn tej choroby.

Pierwszym z nich jest wpływ historii chorób psychicznych na ryzyko depresji poporodowej. Kobiety, które wcześniej miały problemy z depresją, są bardziej narażone na rozwinięcie jej po porodzie. Ponadto należy pamiętać, że kobiety chorujące lub zmagające się z innymi zaburzeniami psychicznymi także są w grupie ryzyka. Mamy tutaj na myśli m.in. chorobę afektywną dwubiegunową, czy wystąpienie epizodów depresyjnych po poprzednich porodach.

Istnieje również związek między wystąpieniem depresji poporodowej a przebiegiem ciąży – na przykład, jeśli kobieta doświadczała niepokojących stanów psychicznych podczas jej trwania, takich jak lęk czy utrzymujące się przygnębienie. Poza tym nie bez znaczenia pozostaje tutaj trudny przebieg ciąży. Traumatyczne wydarzenia, problemy zdrowotne oraz inne komplikacje nierzadko pozostawiają po sobie wyraźny ślad.

Inne przyczyny – depresja poporodowa

Przyczyny depresji poporodowej związane są także z brakiem wsparcia i akceptacji. Kobiety, które otrzymują różne formy pomocy w czasie ciąży od partnera, rodziny i przyjaciół, mają często mniejsze ryzyko rozwoju tej choroby. Natomiast napiętnowanie czy odrzucenie mamy i dziecka przez najbliższe osoby niestety nierzadko zwiększają szansę wystąpienia depresji poporodowej.

Objawy depresji poporodowej

Objawy mogą mieć zarówno charakter emocjonalny, jak i fizyczny. Ważne jest, aby zwrócić uwagę na te symptomy i rozpoznać je jak najszybciej. Zaniedbanie tej kwestii może to mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego kobiety i jej relacji z dzieckiem.

Objawy depresji poporodowej obejmują obniżenie nastroju, uczucie smutku, poczucie winy, zaburzenia koncentracji i utratę zainteresowania życiem oraz trudności w odczuwaniu radości. Kobieta może również doświadczać niepokoju o zdrowie dziecka, drażliwości i płaczliwości. Często występuje także zmniejszenie pewności siebie i negatywna ocena własnych kompetencji jako matki. W skrajnych przypadkach pojawiają się myśli samobójcze.

Fizyczne objawy depresji poporodowej mogą obejmować zmęczenie, zaburzenia snu (zarówno nadmierną senność, jak i bezsenność), problemy z apetytem (utrata go lub objadanie się), a także bóle głowy, mięśniowe i brak energii.

Jak odróżnić depresję poporodową od baby blues?

Warto zauważyć, że baby blues, czyli tzw. smutek poporodowy, jest stanem krótkotrwałym i łagodniejszym niż depresja poporodowa. Objawy baby blues występują po narodzinach dziecka najczęściej od 3. do 5. dnia połogu. Obejmują takie symptomy jak wahania nastroju, płaczliwość, niepokój związany ze zdrowiem dziecka, napady złości, apatia i poczucie braku więzi z noworodkiem. Zwykle ustępują samoistnie po około 2 tygodniach od porodu. W przypadku depresji poporodowej objawy utrzymują się przez dłuższy czas i mają większy wpływ na codzienne funkcjonowanie kobiety.

Jak rozpoznać depresję poporodową?

By rozpoznać depresję poporodową, istnieją specjalne narzędzia diagnostyczne, takie jak Kwestionariusz Rozpoznawania Symptomów Depresji Poporodowej (Postpartum Depression Screening Scale – PDSS) oraz Edynburska Skala Depresji Poporodowej (EPDS). Pozwalają ocenić nasilenie objawów depresji i pomagają w diagnozie i monitorowaniu stanu psychicznego kobiety po porodzie.

PDSS składa się z 35 twierdzeń, które osoba badana ocenia w 5-stopniowej skali na podstawie swoich doświadczeń z ostatnich dwóch tygodni. W skali EPDS zaś każde twierdzenie oceniane jest w skali od 0 do 3, a maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania wynosi 30. Im wyższy wynik, tym więcej objawów depresji i większe jest ich nasilenie u osoby badanej. 

Depresja poporodowa – leczenie

Depresja poporodowa wymaga leczenia z pomocą specjalistów. W przypadku mniej nasilonych objawów zwykle zaleca się psychoterapię. Może ułatwić to kobietom zrozumieć i radzić sobie z emocjami, zmniejszyć objawy i poprawić ogólny stan psychiczny.

W niektórych przypadkach, gdy symptomy depresji są bardziej nasilone, konieczne może być również stosowanie leków przeciwdepresyjnych. Pomagają one w regulacji nastroju. Najlepiej w tym przypadku prowadzić kurację dwutorowo, również na psychoterapii. Jednak decyzję o rozpoczęciu farmakoterapii należy podjąć wspólnie z lekarzem, który oceni korzyści i ryzyko dla pacjentki.

Czasem ważnym elementem leczenia depresji poporodowej jest także wsparcie w postaci terapii grupowej. Kobiety mogą z niego skorzystać i dzielić się swoimi doświadczeniami z osobami w podobnej sytuacji.

Ile trwa depresja poporodowa?

Depresja poporodowa może trwać kilka miesięcy, ale u niektórych kobiet objawy utrzymują się nawet przez rok lub dłużej po porodzie. Czas i nasilenie objawów różnią się w zależności od osoby. Ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w przypadku podejrzeń depresji poporodowej.

Jakie są konsekwencje nieleczonej depresji poporodowej?

Konsekwencje depresji poporodowej mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie i rozwój malucha. Długotrwałe narażenie na stres, zaniedbanie opieki nad dzieckiem oraz trudności w nawiązywaniu więzi emocjonalnej nierzadko prowadzą do problemów w rozwoju emocjonalnym, poznawczym i społecznym dziecka. Istnieje również ryzyko wystąpienia trudności w nauce, zaburzeń zachowania oraz problemów zdrowotnych u dzieci matek cierpiących na depresję poporodową.

Depresja poporodowa może również negatywnie wpływać na relację między matką a dzieckiem. Kobieta dotknięta tą chorobą ma trudności w nawiązywaniu więzi emocjonalnej z maluchem, co może prowadzić do problemów w rozwoju emocjonalnym i społecznym dziecka.

Wzajemne oddziaływanie między matką a dzieckiem odgrywa kluczową rolę w budowaniu bezpiecznej więzi i zdrowego rozwoju malucha. Dlatego istotne jest, aby kobiety cierpiące na depresję poporodową otrzymały odpowiednie wsparcie i leczenie.

Ty lub Twoi bliscy zmagają się z depresją poporodową? Najważniejsza jest reakcja

Jeśli czujesz, że depresja poporodowa dotknęła cię lub kogoś bliskiego, ważne jest, aby szukać profesjonalnej pomocy i wsparcia. Istnieje wiele źródeł wsparcia dostępnych dla kobiet cierpiących na depresję poporodową.

Najważniejsza jednak będzie tutaj reakcja, zwłaszcza jeśli problem dotyka kogoś bliskiego. Pamiętaj, że nie możesz brać na siebie ciężaru leczenia takiej osoby – tym muszą zająć się profesjonaliści. Możesz ją jedynie wspierać, na przykład w codziennych czynnościach.

Obecność często będzie najlepszą formą pomocy, zwłaszcza jeśli partner kobiety jest bardzo zapracowany lub wychowuje ona swoje dziecko samotnie. Ugotowanie ciepłego obiadu, posprzątanie mieszkania czy wyjście na wspólną kawę to kroki, które niejedna mama doceni. Jeśli natomiast sama zmagasz się z tym problemem, nigdy nie bój się prosić o pomoc. Twoje zdrowie jest bowiem najważniejsze.

FAQ:

• Depresja poporodowa – co to jest?

Depresja poporodowa to poważna choroba psychiczna dotykająca kobiety po urodzeniu dziecka. Jej objawy to głównie obniżony nastrój, zaburzenia nastroju, obezwładniające uczucie smutku, poczucie winy, brak koncentracji, trudności w odczuwaniu radości, negatywna ocena własnych kompetencji w roli matki, ataki lęku i paniki, myśli samobójcze, niepokój.

• Jakie są główne przyczyny depresji poporodowej?

Przyczyny depresji poporodowej mogą być różnorodne. Obejmują zarówno czynniki biologiczne, jak i psychologiczne. Do nich należą problemy zdrowia psychicznego przed ciążą, trudności w trakcie ciąży, brak wsparcia od najbliższych osób, np. partnera. W grupie ryzyka są także kobiety, które po poprzednim porodzie zostały dotknięte depresją poporodową.

• Jak skutecznie leczyć depresję poporodową?

Leczenie depresji poporodowej najczęściej obejmuje psychoterapię, która pomaga kobietom radzić sobie z emocjami i zmniejsza objawy. W bardziej nasilonych przypadkach mogą być stosowane leki przeciwdepresyjne. Wsparcie psychologiczne w postaci terapii grupowej jest również ważnym elementem procesu leczenia.

• Jak odróżnić depresję poporodową od baby blues?

Baby blues to krótkotrwały i łagodniejszy stan, którego objawy pojawiają się od 3. do 5. dnia połogu i ustępują samoistnie po około 2 tygodniach. Depresja poporodowa ma objawy trwające dłużej i mocniej wpływające na codzienne funkcjonowanie kobiety.

• Depresja poporodowa – ile trwa?

Depresja poporodowa u niektórych kobiet może utrzymywać się przez kilka miesięcy, a nawet dłużej niż rok po narodzinach dziecka. Jej czas trwania i intensywność objawów są indywidualne dla każdej osoby. Jeżeli niepodjęte zostaną odpowiednie działania lecznicze, może ona trwać jeszcze dłużej.