Czym różni się indukcja od preindukcji porodu?

Indukcja a preindukcja porodu

Indukcja porodu jest jedną z najczęstszych procedur w położnictwie. Aż 20% porodów w krajach rozwiniętych rozpoczyna się właśnie od indukcji. Aby jednak przyniosła ona spodziewany skutek, jakim jest zapoczątkowanie porodu, niezbędna jest dojrzałość szyjki macicy. W przeciwnym razie przed indukcją konieczne jest dodatkowo wykonanie preindukcji porodu.

W niepowikłanych ciążach pojedynczych zgodnie z rekomendacjami PTGiP uzasadniona jest indukcja porodu w 41. tygodniu ciąży (pomiędzy 41. + 0. a 41. + 6. tyg.). Czasami zdarza się, że jest ona przeprowadzana wcześniej. Jakie metody preindukcji oraz indukcji porodu są wykorzystywane i jakie są przeciwwskazania? O tym dowiesz się, czytając dalej.

Czym jest preindukcja porodu?

Ocena dojrzałości szyjki macicy wykonywana jest za pomocą skali Bishopa, która stanowi najbardziej wiarygodny wskaźniki prawdopodobieństwa powodzenia (lub jego braku) indukcji porodu. Parametry brane wówczas pod uwagę to:

• rozwarcie (cm),
• skrócenie (%),
• pozycja punktu przodującego w cm w stosunku do linii międzykolcowej,
• konsystencja,
• stosunek do osi pochwy.

Szyjka macicy gotowa jest do porodu dopiero przy wyniku 9 punktów. W sytuacji, gdy organ ten nie uzyska takiej liczby, przeprowadzana jest preindukcja porodu, czyli farmakologiczna lub mechaniczna stymulacja dojrzałości tego narządu.

Metody preindukcji porodu

Do metod mechanicznych preindukcji zalicza się m.in. cewnik Foleya, który często określany jest balonikiem. Cewnik Foleya, przyspiesza poród na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest bezpośrednie rozciąganie szyjki macicy, drugi natomiast to wzrost lokalnego wydzielania prostaglandyn, odpowiadających za skurcze macicy. Po założeniu i wypełnieniu solą fizjologiczną, cewnik zazwyczaj pozostawia się na 24 godziny. Wśród metod farmakologicznych najczęściej stosowana jest prostaglandyna podawana dopochwowo, która ma działanie skurczowe na mięsień macicy.

Na czym polega indukcja porodu?

Indukcją porodu określa się sztuczne pobudzenie mechanizmów rozpoczynających poród przed jego spontanicznym początkiem. Celem tej procedury jest doprowadzenie do rozwiązania i urodzenia dziecka wraz z łożyskiem. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała niegdyś zalecenie, które brzmiało w następujący sposób:

„Nie powinno się wywoływać porodów dla wygody. W żadnym rejonie geograficznym odsetek takich porodów nie powinien przekraczać 10%” – (WHO 1985r).

Organizacja ta 25 lat później w dokumencie z 2011 roku oświadczyła, że w krajach wysokorozwiniętych ponad 25% porodów w donoszonej ciąży rozpoczyna się poprzez zastosowanie indukcji, Jest to żywy dowód na to, że coraz częściej dostosowuje się jego przebieg do ustalonych ram szpitalnych, potrzeb personelu i przede wszystkim wymagań przyszłych mam. Zdarza się bowiem, że jest ona wykonywana na życzenie kobiet, w momencie, kiedy wyrażają one chęć urodzenia dziecka w danym terminie bądź wówczas, gdy twierdzą, że ich ciąża się przedłuża. Choć dzieje się tak rzadko, to jednak teza, że indukcja urzeczywistnia się tylko i wyłącznie z powodów medycznych, nie ma swojego potwierdzenia w aktualnych statystykach.

Metody indukcji porodu

Zabieg ten może zostać przeprowadzony w dwojaki sposób:

Mechaniczny:

• oddzielenie dolnego bieguna pęcherza płodowego od ścian macicy, które przyspiesza wystąpienie porodu, poprzez miejscowe uwalnianie prostaglandyn;
• przerwanie ciągłości błon płodowych (amniotomia).

Farmakologiczny 

• najczęściej opiera się na podawaniu dożylnie we wlewie kropelkowym środka o nazwie oksytocyna.
• Efektywność wymienionych technik zależy od wielu czynników takich jak wiek ciążowy, rodność czy BMI kobiety.

Wskazania do indukcji porodu

Jedną z przyczyn wywoływania porodu jest ciąża po terminie. W takim przypadku indukcję przeprowadza się w 41. tygodniu ciąży. Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną lekarze sięgają po procedurę indukcji porodu również w innych sytuacjach. Mowa tutaj konkretnie o okolicznościach, w których kontynuowanie ciąży mogłoby stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia i życia przyszłej mamy oraz jej dziecka.

• Przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego po 37. tygodniu ciąży – zmniejsza się w ten sposób ryzyko powikłań matczynych i noworodkowych.
• Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu (hipotrofia).
• Ciąża powikłana nadciśnieniem tętniczym – ze względu na zwiększone ryzyko ewentualnych powikłań u matki.
• Wiek kobiety – dla kobiet mających 40 lat i więcej, które są w niepowikłanej ciąży, zalecana jest indukcja porodu po 39. tygodniu z powodu zwiększonego ryzyka powikłań matczynych i płodowych.
• Konfit serologiczny.
• Cholestaza ciężarnych – termin indukcji powinien być uzależniony od aktualnego stężenia kwasów żółciowych.
• Ciąża powikłana cukrzycą.

Wywołanie porodu – przeciwskazania

Aby zakwalifikować kobietę ciężarną do indukcji porodu, lekarz ginekolog musi zweryfikować, czy nie występują żadne przeciwwskazania do procedury, a także wykonać badanie KTG oraz USG. Odstępuje się od indukcji porodu w przypadku:

• łożyska lub naczyń przodujących,
• przebytych operacji na trzonie macicy,
• przebytego śródporodowego pęknięcia macicy,
• raka inwazyjnego szyjki macicy,
• aktywnej infekcji opryszczką genitalną,
• nieprawidłowego położenia płodu (tzn. poprzeczne, miednicowe);
• ryzyka dystocji barkowej,
• niewspółmierności porodowej,
• uszkodzenia zwieracza odbytu podczas poprzedniego porodu.

Zabieg indukcji porodu – powikłania

Jak praktycznie wszystkie procedury medyczne, indukcja porodu niesie za sobą różnego rodzaju potencjalne powikłania. Z tego powodu bardzo istotne jest, aby personel medyczny monitorował dobrostan płodu oraz inne parametry w trakcie wywoływania porodu. Podczas indukcji może dojść m.in. do hiperstymulacji czynności skurczowej, która prowadzić może do zaburzeń czynności serca płodu. Do możliwych powikłań zalicza się także krwawienie z dróg rodnych, zielony płyn owodniowy, zakażenie wewnątrzmaciczne czy krwotok poporodowy.

Wywoływanie porodu a pobranie krwi pępowinowej

Indukcja porodu nie stanowi przeciwwskazania do pobrania krwi pępowinowej, tak samo, jak zakończenie porodu cięciem cesarskim. Tylko w przypadku, gdy życie mamy lub dziecka jest zagrożone, personel medyczny może odstąpić od pobrania. Taka sytuacja ma jednak miejsce bardzo rzadko. Choroby wikłające przebieg ciąży, będące wskazaniem do indukcji porodu, takie jak np. cholestaza ciężarnych czy nadciśnienie tętnicze również nie stanowią przeciwwskazania do przechowywania komórek macierzystych dziecka.

Naturalne metody wywołania porodu – czy są bezpieczne?

Domowe sposoby indukcji mogą być pomocne i chętnie stosują je kobiety, którym zależy na uniknięciu interwencji lekarskiej. Co natomiast na ten temat uważają specjaliści? W 2008 roku naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Ohio, pod kierownictwem profesora Jonathana Schaffira, przeprowadzili badanie na kobietach w ciąży, które były w tym stanie dłużej niż 37 tygodni. Jak się okazuje, spośród 201 badanych kobiet, 50,7% zastosowało naturalne metody wywoływania porodu, a ich dzieci urodziły się zdrowe. Nie są one więc szkodliwe, aczkolwiek zawsze wcześniej należy powiadomić o nich lekarza prowadzącego.

FAQ:

• Czym jest wywołanie porodu?

Proces ten ma za zadanie wywołać sztuczną czynność skurczową macicy. Indukcję porodu powinna rozważyć każda kobieta, która kwalifikuje się do tego zabiegu, m.in. przez przedwczesne pęknięcie błon płodowych. Warto jednak pamiętać, że może on doprowadzić do ewentualnych komplikacji, np. uszkodzenia szyjki macicy.

•  Ile trwa indukcja porodu?

Czas trwania wywołania porodu uzależniony jest od pewnych czynników, takich jak m.in. dojrzałość szyjki macicy. Niemniej warto wiedzieć, że rozwiązanie za pomocą indukcji może odbywać się od kilku do nawet kilkunastu godzin.

• Jakie metody wywoływania porodu wyróżniamy?

Istnieją dwie medyczne techniki tego zabiegu, a mianowicie – indukcja farmakologiczna oraz mechaniczna. Farmakologiczne metody wywołania porodu polegają na podaniu dożylnie oksytocyny. Indukcja mechaniczna zaś bazuje zazwyczaj na oddzieleniu pęcherza płodowego od ścian macicy.